سکس و معنا

در تاريخ سينما، سکس هميشه ابزاری برای فروش بيشتر (البته بعضی اوقات فروش کمتر) و جنجال آفرينی و در مواردی هم ابزاری برای بيان بهتر مفاهيم هنری بوده. الان خيلی نمی‌خوام دراين‌باره بنويسم فقط می‌خوام از دو تا فيلم مثال بيارم که استفاده خيلی قشنگی از سکس به ترتيب در زيبايی‌شناسی تصويری و مفهومی کردن. ضمنا، هيچکدوم اين فيلمها، فيلمهای موردعلاقه من نيستن و اگر بخوام صحنه‌های موردعلاقه‌ام رو انتخاب کنم همين صحنه‌ها رو که بحث خواهم کرد رو انتخاب می‌کنم:
۱. «۲۹ نخل» اثر «برونو دومون»:‌ توی اين فيلم فرانسوی که در صحراهای آريزونای آمريکا فيلمبرداری شده يک زن و مرد نشون داده می‌شن که ظاهرا عاشق و معشوق هستن و بخاطر پروژه عکاسی مرد به اون محل اومدن. کلا توی فيلمهای دومون سکس و بدن برهنه عناصر مهمی هستن و نوع سکس آدمها و نحوه فيلم گرفتن از اونا همه از جهان‌بينی کارگردان مياد (مثل تصوير هوايی از صحنه معروف فيلم که زن و مرد برهنه روی صخره‌های بزرگ خوابيدن) ولی اون چيزی که برام جالب بود تصويری در آخرای فيلم بود که سوار ماشين‌شون دارن توی جاده سنگلاخ حرکت می‌کنن و يه ماشين بزرگ از پشت بهشون می‌زنه. دو تا مرد پياده می‌شن و زن و مرد رو بيرون می‌کشن و بعد از کتک‌کاری، يکی‌شون به مرد اصلی فيلم از پشت تجاوز می‌کنه. ميزانسن صحنه جوريه که روی پيش‌زمينه مرد مهاجم مشغول سکس از پشت با شخصيت اصليه و در پس‌زمينه، جلوی ماشين عقبی (که ماشين مهاجمان هستش) به پشت ماشين جلويی (که ماشين زن و مرد هستش) فرو رفته، يعنی انگار که ماشين عقبی هم مشغول تجاوز به جلوييه. هرچند بايد اين صحنه ديده بشه تا منظورم مشخص‌تر بشه ولی از قرينه تصويری اين اتفاق در جلو و عقب صحنه خوشم اومد.




۲. «سابقه خشونت» اثر «ديويد کراننبرگ»: «تام استال» توی شهر کوچيکی در آمريکا زندگی خوبی با زن و پسر و دخترش داره تا اينکه دو تا جنايتکار پا به رستوران تام می‌ذارن. تام به شکل غيرمنتظره‌ای هر دو رو می‌کشه و مثل يه قهرمان توی اون شهر کوچک مشهور و محبوب می‌شه. اين مساله باعث می‌شه گذشته تام به سراغش بياد و بعدا معلوم می‌شه اسم واقعی تام، جويی بوده و خودش يه آدمکش حرفه‌ای بوده که حالا اين کارا رو کنار گذاشته. درهرحال دوستای سابقش که حالا دشمناش هستن به سراغش ميان و تام مجبوره مدتی به جلد جويی فرو بره. اين مقدمه رو گفتم که حالا به صحنه‌های سکس اشاره کنم. اولا که اگر يه چيز هيجان‌انگيز توی فيلمای کراننبرگ باشه صحنه‌های سکس‌اش هست. طبيعت اين صحنه‌ها يجوريه که نمی‌تونم توضيح بدم ولی معمولا دوست‌داشتنی و درعين‌حال غريب هستند. اينجا هم همينطور. دو تا صحنه سکس توی اين فيلم هست. اولی اوايل فيلمه. اونجايی که تام هنوز تامه و زندگی آرومی داره. هم‌آغوشی‌اش با زنش خيلی صميمی و معصومانه‌اس. محض تنوع زن تام با لباس ورزشی دبيرستانی به تام نزديک می‌شه:‌ انگار يه رابطه عشقی بين دو تا نوجوان رو دارن تجربه می‌کنن و همونقدر همه‌چی معصومانه اس. سکس دوم تقريبا توی نيمه دوم فيلم رخ می‌ده. هويت تام بر زنش معلوم شده. تام حالا جويی است؛ يه آدمکش بی‌رحم حرفه‌ای. وقتی زنش داره از پله‌ها بالا می‌ره تام با خشونت می‌گيردش و کم‌وبيش به زن خودش تجاوز می‌کنه. وقتی اين صحنه رو کنار صحنه اول می‌ذاريم خشونت‌اش بيشتر مشخص می‌شه. انگار که توی سکس اول تام شرکت داشته و توی دومی جويی. فيلمبرداری فوق‌العاده از اين صحنه توی راه پله تنگ بر شدت اين حس کمک می‌کنه: فضايی خفه و کلوستروفوبيايی. اونقدر اين صحنه واقعی گرفته شده که «ماريا بلو»‌ که نقش زن تام رو بازی می کرد توی مصاحبه‌هاش اشاره کرده که کبودی‌های پشتش (که تو چند صحنه بعد می‌بينيم) همه واقعی هستن و بخاطر اين صحنه به وجود اومدن.