هنر مدرن = آشغال ؟

حدود سه سال پيش در اخبار آمده بود که يک آشغال‌جمع‌کن بی‌خبر از همه‌جا داشته زباله‌های خيابان‌های لندن را جمع می‌کرده به در ورودی موزه «تيت» (Tate) می‌رسد و به خيال خودش کيسه زباله‌‌ای که کنار در بود برمی‌دارد و با خود می‌برد غافل از اينکه آن کيسه قسمتی از آثار «گوستاو متزگر» (Gustav Metzger) بوده که ده‌ها هزار دلار ارزش هنری داشته. اين واقعه بحث‌هايی را دامن زد در باب اينکه آيا هنر مدرن تبديل به زباله شده و آيا ارتباط هنرمند و مخاطب در حال نابودی است و سوالات ديگری که معمولا چنين اتفاقاتی پيش می‌کشند.
در اين شکی نيست که هنر اصيل و جسور بايد جلوتر از زمانش حرکت کند و سنت‌شکنی يکی از اصول اوليه هنر است (اگر اينطور نبود هنوز هنرمندان‌مان در غار حکاکی می‌کردند) و هرجا که حرکت نويی در هنر ايجاد شده مخالفت معاصرانش را دربر داشته (جنبش امپرسيونيسم در نقاشی و موج نوی فرانسه در سينما و ...) ولی به نظر می‌رسد هنر معاصر به يک نوع يائسگی ذهنی در خلاقيت و ارتباط با مخاطب رسيده و اکثر جاهايی که خواسته با حرکت‌های آوانگارد جلب توجه کند بيشتر پوزخند در پی داشته. معمولا وقتی هنر کلاسيک با تهديد مديوم جديدی مواجه می‌شود سعی می‌کند به نوعی مقابله کند. مثلا جنبش کوبيسم در مقابله با هنر تازه متولد شده عکاسی پا به ميدان گذاشت (بايد چيزی خلق کنيم که دوربين قادر به آفرينش‌اش نباشد) و اينطور که به نظر می‌رسد دنيای سايبر و مالتی‌مديا رقيب فعلی هنرمندان است، رقابتی که بعضی وقتها دشمنی است و بعضی اوقات دوستی ولی هنوز نتوانسته به ثبات برسد.

نقاشی «پيشخدمت آوازه خوان» اثر مشهور «جک وتريانو»

نکته ديگر اين است که درگير شدن هنرمندان مستعد و اصيل با هنر روبه‌جلو و غامض عرصه را برای سودجويانی خالی کرده که آثار تجاری و سخیف خود را به نام هنر به خريداران قالب می‌کنند، آثاری که بهترينش از بهترين‌های «جک وتريانو»‌^* (Jack Vettriano) فراتر نمی‌رود...

*: من خودم آثار وتريانو را دوست دارم ولی نمی توانم آنها را آثار عميقی بنامم.